Waar de oorlog in Oekraïne de afgelopen weken het nieuws domineert, vinden op 14, 15 en 16 maart ook de gemeenteraadsverkiezingen plaats. In het grootste deel van de Nederlandse gemeentes worden op die data de nieuwe gemeenteraden samengesteld. Een belangrijk moment, dat in het niet dreigt te vallen door de gebeurtenissen in Oekraïne. Om te voorkomen dat de kiezer door de bomen het bos niet meer ziet kunnen stemhulpen houvast bieden bij de vaak lastige keuze.
De gevolgen van de oorlog in Oekraïne zullen ook lokaal gevoeld worden. De Verenigde Naties bestempeld de huidige vluchtelingenstroom als ‘de snelst groeiende vluchtelingencrisis sinds de Tweede Wereldoorlog’, de adviesprijs voor benzine tikt de 2,35 euro per liter aan, en ook de energieprijzen gaan door het dak. Als gevolg van de grote stroom vluchtelingen moeten alle 25 veiligheidsregio’s op korte termijn 1000 Oekraïners kunnen opvangen. Dit eist veel van de gemeentes, waar de campagne op dit moment in volle gang is.
Als onderdeel van deze campagne debatteerden de fractievoorzitters van de Tweede Kamer vrijdagavond op de radio bij de NOS. Ook in dit debat is de oorlog een belangrijk onderwerp. De fractievoorzitters waren hierop voorbereid en weten op slimme manieren de situatie in Oekraïne te koppelen aan gemeentebeleid. Zo leggen de linkse partijen de nadruk op de gevolgen van de oorlog voor de portemonnee van de Nederlanders. Jesse Klaver van GroenLinks legt de link met toenemende energieprijzen. “De energieprijzen zijn 12 keer zo hoog als een jaar geleden. Dat is onbestaanbaar.” Sophie Hermans van de VVD belooft compensatie, maar benadrukt wel dat het tijd kost om het geld bij de mensen te krijgen die dit het hardst nodig hebben.
Stemhulpen in kaart
In het licht van de verschrikkelijke gebeurtenissen in Oekraïne lijken de gemeenteraadsverkiezingen op dit moment misschien van weinig belang, maar dit ligt toch echt anders. Onderwerpen als wonen, jeugd- en ouderenzorg en natuurbeheer zijn belangrijke onderdelen van het gemeentebeleid en zijn voor iedereen voelbaar. Zeker door de ontwikkelingen in Oekraïne kunnen dit soort onderwerpen ondergesneeuwd raken. Een belangrijk middel om de kiezer te helpen bij het maken van hun keuze is de stemhulp. Ook dit jaar is er een veelvoud van stemhulpen beschikbaar. Aan de hand van verschillende stellingen helpen de stemhulpen te bepalen welke partij het beste bij jou past.
Niet alle gemeentes maken gebruik van een stemhulp. Volgens Sandra Boersma, woordvoerder van ProDemos, de ontwikkelaar van stemhulp ‘StemWijzer’, kan dit verschillende redenen hebben. Zo is het ontwikkelen van een stemhulp best prijzig: de ontwikkelingskosten kunnen tot wel 10.000 euro oplopen. De rekening is voor de gemeentes zelf. Sommige gemeentes hebben in het verleden wel eens gebruik gemaakt van een stemwijzer, maar zijn hier later mee gestopt. “Volgens onze archieven heeft bijvoorbeeld het Westland nooit een StemWijzer gehad, maar is er wel eens een alternatieve stemhulp geweest”, aldus Boersma.
Om de stemhulpen van verschillende gemeentes op een rijtje te krijgen heeft de redactie de stemhulpen van de 15 grootste gemeentes in Nederland in kaart gebracht. In de gemeentes waar geen stemhulp beschikbaar is zullen kiezers op andere manieren op zoek moeten naar de partij die hun stem verdient. Vaak is er in lokale media veel te vinden over standpunten van partijen. Ook op websites van partijen en bij campagnebijeenkomsten is veel informatie te winnen. Zo wordt de moeilijke keuze toch wat eenvoudiger gemaakt.