Achtergrondartikel
Hoe mannen hun steentje kunnen bijdragen tegen straatintimidatie
11 april 2021
Sanne Dekker
Student Minor Journalistiek & Nieuwe Media (2020/2021)

De 33-jarige Londense Sarah Everard werd op 3 maart ontvoerd en vermoord. Dit leidde tot een wervelwind aan posts op sociale media. Een live-locatie delen, een berichtje sturen bij aankomst, een alternatieve route nemen… Dat zijn voor veel vrouwen geen ongewone praktijken. Hoog tijd om het over de kern van het probleem te hebben. En over hoe mannen hierbij kunnen helpen.

Cijfers van het CBS tonen dat 19,5% van de Nederlandse vrouwen weleens te maken hebben gehad met respectloos gedrag door onbekenden op straat. Dat zijn er ongeveer 1,7 miljoen. Respectloos gedrag op straat is echter niet altijd iets waarover aangifte wordt gedaan, of iets dat exact geregistreerd wordt.

In 2020 waren er volgens het CBS 79410 registraties van gewelds- en seksuele misdrijven. Hierbij is het van belang te beseffen dat niet alle misdrijven die plaatsvinden, geregistreerd worden. Dat geldt ook voor straatintimidatie. Nagefloten worden is meestal niet iets waardoor vrouwen prompt de politie opbellen. Grote kans dat straatintimidatie veel vaker voorkomt dan het lijkt. Dit zou precies de reden kunnen zijn waarom veel vrouwen zich onveilig voelen op straat.

Zo blijkt uit een recente enquête van het tijdschrift LINDA.MEIDEN dat heel veel vrouwen zich niet veilig voelen op straat. LINDA.MEIDEN wijdde het nummer ‘Stop Straatintimidatie’ hieraan. 1367 vrouwen van vijftien- tot dertigjarige leeftijd, deden mee aan de enquête. Hiervan heeft 89% ooit ‘fysieke of verbale intimidatie of agressie op straat meegemaakt’. En dat is toch bizar veel.

Naroepen, nafluiten en billenknijpen

Van een studentenhuis in Leiden, waar tien jonge vrouwen wonen, heeft iedereen wel een ervaring met straatintimidatie. Tien van de tien. Het ene verhaal nog vervelender dan het andere. Als jong, veertienjarig meisje op de fiets op de billen worden geslagen door een voorbijsnellende man, of lastiggevallen worden tijdens een rondje hardlopen.  Naroepen, nafluiten en billenknijpen worden het meest genoemd.

Tergend is het – de Amerikaanse Jackson Katz kaartte dit al in 2012 aan in een TED Talk – dat in hoe over deze problematiek gesproken en geschreven wordt, de actieve partij vaak buiten beeld blijft. Namelijk: de dader. Er wordt gesproken over lastiggevallen, aangerande, ontvoerde, mishandelde, verkrachte of vermoorde meisjes en vrouwen. Allemaal passieve constructies. Waar is de dader gebleven in deze verhalen?

Het is, onder andere volgens de vele posts op sociale media, hoog tijd dat er gefocust gaat worden op de daadwerkelijke oorsprong van deze problematiek. Zoals Jackson Katz benadrukte: “I don’t see these as women’s issues that some good men help out with. In fact, I’m going to argue that these are men’s issues, first and foremost.”

Daarmee zegt hij natuurlijk niet dat alle mannen dit probleem veroorzaken, integendeel. Waar hij wel voor pleit is dat alle mannen kunnen bijdragen aan het verminderen en het voorkomen ervan.

Bijvoorbeeld door leiderschapstrainingen te geven aan leiders en trainers die te maken hebben met groepen jongens. De oplossing ligt volgens Katz in het opvoeden en onderwijzen van jongemannen. De voetbalcoach kan al een verschil maken in het aanspreken van zijn team op hoe er onderling over vrouwen wordt gesproken.

“Hey, that’s not funny”

In alledaagse omgevingen kan wat Katz ‘the bystander approach’ noemt een krachtig middel zijn; jongemannen die elkaar aanspreken op seksistisch of ongepast gedrag. Simpelweg door vrienden erop te wijzen: “Hey, that’s not funny, that could be my sister you’re talking about”, stelt Katz. Hierin is een belangrijke taak voor mannen weggelegd, die op deze manier kunnen bijdragen aan het tegengaan van onacceptabel gedrag.

Precies dit idee straalt een recent filmpje van LINDA.MEIDEN, in lijn met het laatste nummer ‘Stop Straatintimidatie’, ook uit. Bekende jongemannen kaarten de urgentie van dit probleem aan. Het laat zien hoezeer het van belang is dat niet alleen vrouwen en feministen maar ook jongemannen zich over dit structurele sociaal-maatschappelijke probleem uitspreken.

Dit bericht bekijken op Instagram

Een bericht gedeeld door LINDA.meiden (@linda_meiden)

Op die manier kan een verschuiving plaatsvinden van het spreken over slachtoffers, naar het spreken over de kern van het probleem: de daders. Zodat we niet blijven hangen in het perspectief van de slachtoffers, maar er door bewustwording en gesprekken over de kern van het probleem – niet alleen onder vrouwen maar ook juist onder mannen – ook écht iets kan veranderen.

11 april 2021 |
Sanne Dekker
Student Minor Journalistiek & Nieuwe Media (2020/2021)