De verkiezingen van maart zijn voorbij. Momenteel nemen 59 vrouwen en 91 mannen plaats in de Tweede Kamer. Dit is een vooruitgang in vergelijking met 1959, maar er is nog werk aan de winkel. “Meer vrouwen in de Tweede Kamer geeft meer perspectief.”

De verkiezingsuitslag van 2021 is binnen. Zeventien partijen nemen plaats in de Tweede Kamer. Hiervan zijn 91 zetels voor de mannen en 59 voor de vrouwen. Dit is een vooruitgang ten opzichte van 2017 (54 vrouwen). Helaas is de verdeling nog niet gelijk. Rozemarijn van Dijk, onderzoeker naar de ondervertegenwoordiging van vrouwen in de politiek, vertelt: “meer gelijkheid in de Tweede Kamer zorgt voor een diverser beleid.”

Inhoudelijk debat

Wanneer de Tweede Kamer een betere representatie is van de samenleving, verandert de discussie. “Vrouwen hebben andere ervaringen, dus zij kaarten andere onderwerpen aan”, aldus van Dijk. Voorbeelden hiervan zijn de anticonceptiepil en het recht op abortus. Dit zijn onderwerpen waarbij ervaringen van vrouwen essentieel zijn.

Corry Tendeloo is een mooi voorbeeld van de impact van vrouwen in de Tweede Kamer. Zij maakte zich hard voor gelijkheid tussen man en vrouw. Met de motie-Tendeloo werd het arbeidsverbod voor getrouwde vrouwen afgeschaft. Dit was een doorbraak voor vrouwen. 

Van Dijk: “Bij onderwerpen als zorg zijn vrouwen erg belangrijk, mannen kunnen zich wel inleven in de vrouw, maar weten niet precies wat een vrouw nodig heeft.” Vrouwen zijn vooral essentieel op beleidsvlakken waarin die ervaringen een grote rol spelen. 

Zo is er nu ook steeds meer discussie over de kosten van anticonceptie. Deze kosten worden tot 21 jaar vergoed door de overheid. Daarna zijn de kosten voor de vrouw. Steeds meer partijen willen dat deze standaard vergoed wordt. Dit zorgt voor meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen. 

Symboliek

Naast een diverser inhoudelijk debat en beleid, hebben meer vrouwen in de Tweede Kamer nog een voordeel. “Zichtbaarheid is enorm belangrijk, er moeten namelijk voorbeelden zijn voor jongeren”, aldus van Dijk. Meer vrouwen in de Tweede Kamer werkt emanciperend voor jonge meiden. Het geeft vertrouwen dat dit een mogelijke carrière is. 

Verder is het lastig wanneer beleid over vrouwelijke onderwerpen enkel door mannen wordt gemaakt. Vrouwen herkennen zich dan minder snel in beleid. Dit vermindert de legitimiteit.

Meer vrouwen in de Tweede Kamer geeft vrouwen ook meer ruimte. Van Dijk: “Hoe meer vrouwen er in de Tweede Kamer zitten, hoe lastiger het wordt voor mannen ze steeds te onderbreken.” Dit kwam naar voren vanwege een artikel uit de Volkskrant. Hieruit bleek dat Rutte vaker vrouwen dan mannen onderbreekt in het debat.

Ondervertegenwoordiging

In 2021 zitten er 59 vrouwen in de Tweede Kamer. Dit is een vooruitgang in vergelijking met 60 jaar geleden. In 1959 kregen 14 vrouwen een zetel. In 1994 nam het aantal vrouwen met een sprong toe, van 34 zetels in 1989 naar 47 zetels. 

Hoe kan het dat vrouwen zelfs in 2021 nog ondervertegenwoordigd zijn? Van Dijk: “Partijen zetten vrouwen vaak minder en veel lager op de lijst, wat natuurlijk niet eerlijk is.” Dit is vooral het geval bij rechtse partijen als de VVD en PVV. Progressieve partijen als PvdA en D66 doen het beter. Zij hebben een eerlijkere verdeling tussen mannen en vrouwen. 

Het volk wil wel vrouwen in de Tweede Kamer. Zo krijgen vrouwen bij verkiezingen veel voorkeurstemmen, vertelt van Dijk. Tijdens de verkiezingen in maart zijn drie vrouwen vanwege voorkeurstemmen in de Tweede Kamer gekomen.

Uit onderzoek blijkt ook dat vrouwen iets vaker gevraagd moeten worden, vertelt van Dijk. Verder is het een erfenis dat meer mannen lid zijn van een partij dan vrouwen. Al zijn dit volgens haar geen excuses voor de ondervertegenwoordiging. 

Jongerenpartij 

Meer actieve vrouwen in de Tweede Kamer begint al bij jongeren. Jongerenafdelingen van politieke partijen schuiven ook kandidaten voor de lijst naar voren. Hierdoor kunnen meer vrouwen de ruimte krijgen. 

Stefan Ruiter, secretaris bij het CDJA, vertelt: “Momenteel is de man-vrouw verhouding binnen het CDJA 70/30. Er is dus zeker ruimte voor verbetering.” Binnen het CDJA zijn ze zich bewust van deze verhouding. Ze spelen hier dan ook op in. Zo is er een Whatsappgroep speciaal voor actieve vrouwelijke leden. Op deze manier kunnen zij elkaar ook aanmoedigen.

Verder worden vrouwen actieve aangemoedigd om te solliciteren voor het bestuur van CDJA. “Binnen het bestuur van zeven zitten nu twee vrouwen, dat is natuurlijk te weinig”, aldus Ruiter. 

Volgens Ruiter is het ook belangrijk dat de politiek een goede weerspiegeling van de samenleving is. Dit geldt ook binnen jongerenpartijen. Het is dan ook een primaire focus van het CDJA om meer jongeren op de kandidatenlijst te krijgen. Ruiter: “Ongeveer de helft van de kandidaten die door het CDJA zijn aangedragen, waren vrouwen.” 

Ruiter hoopt in de toekomst op een betere afspiegeling van de samenleving in de Tweede Kamer. Dit geldt niet alleen voor de man-vrouw verhoudingen. Hij doelt ook op meer diversiteit onder Tweede Kamerleden, zoals meer regionale spreiding en leden met een migratie achtergrond.