Frederick Douglass, de negentiende-eeuwse Martin Luther King
8 maart 2021
Jasmijn Stigter
Student minor Journalistiek en Nieuwe Media 20/21
Frederick Douglass ca. 1940

Frederick Douglass leefde zo’n tweehonderdjaar gelden, van 1817 tot 1895, in de Verenigde Staten van Amerika. Hij was geboren als slaaf en overleed in 1895 als een van de belangrijkste strijders tegen de slavernij. Tijdens zijn leven ontsnapte hij de slavernij, vocht hij in de burgeroorlog, schreef hij meerdere boeken en werkte in de politiek. Hij is daarom een belangrijk figuur in de geschiedenis van de bevrijding van zwarte bevolking in Amerika.

Frederick Douglass werd in 1817 of 1818 geboren als slaaf in de Amerikaanse staat Maryland. Als een tot slaaf gemaakt persoon stond hem een leven van werk en misbruik te wachten. Hij wist eigenlijk niet veel over zijn moeder, vader en zelfs niet zijn eigen geboortedatum. Dit zorgde ervoor dat Frederick vanaf het begin van zijn leven van zijn menselijkheid werd beroofd.

In zijn tijd als slaaf maakte Frederick veel geweld en gruwelijkheden mee. Hij heeft verschillende ‘meesters’ gehad, zoals hij dat zelf noemde een werkte op plantages, in huizen en in een haven. Op de eerste plantage waar hij moest werken, maakte hij voor het eerst de zweepslagen mee die veel tot slaaf gemaakte mensen kregen. Later stuurde zijn ‘meester’ hem naar de stad Boston. Dit is een groot keerpunt geweest in zijn leven, want hier leerde hij het alfabet. Dit zorgde ervoor dat hij later zichzelf kon leren lezen en schrijven. Dit heeft hem erg geholpen met zijn uiteindelijke ontsnapping ui de slavernij.

Op 21 à 22-jarige leeftijd ontsnapte Frederick naar New York City, waar hij een vrije man is. In New York aangekomen bleek al snel dat het leven van een vrije zwarte man niet makkelijk is. Hij had geen onderkomen, geen geld en geen vrienden. Gelukkig, kreeg hij al snel hulp van David Ruggles, een bekende strijder voor de afschaffing van de slavernij. Met de hulp van David Ruggles kwam Frederick goed terecht en kon hij aan zijn leven als vrije man beginnen.

In 1841 sprak Frederick op een anti-slavernij conventie, wat het begin was van zijn carrière als anti-slavernijactivist. In de Amerikaanse burgeroorlog van 1861 tot 1865 heeft Frederick ook een belangrijke rol gespeeld. Deze oorlog tussen de noordelijke staten en de zuidelijke staten ging o.a. over het behoud van de slavernij in zuidelijke staten. Douglas adviseerde de toenmalige president, Abraham Lincoln, om de zwarte mannen ook mee te laten vechten in de oorlog, wat zorgde voor de uiteindelijke overwinning van het noorden. “Fredericks eigen zoons zijn zelfs soldaten geworden in het Noordelijke leger”, zegt Johanna Kardux, universitair docent aan de Universiteit Leiden en expert op het gebied van Noord-Amerikaanse geschiedenis en literatuur.

Slag bij Gettysburg, Amerikaanse Burgeroorlog (1863)
Thure de Thulstrup
Gerestaureerd door Adam Cuerden

Na de burgeroorlog en afschaffing van de slavernij door het hele land, was Fredericks strijd nog niet voorbij. De afschaffing betekende niet dat de zwarte bevolking ineens goed behandeld werd. Frederick vocht voor de rest van zijn leven voor de burgerrechten en stemrechten van de zwarte bevolking. Naast dit levenslange gevecht zette Frederick zich ook in voor vrouwenrechten. Hij was erg betrokken bij deze beweging en hij was aanwezig bij de eerste conventie voor vrouwenrechten in de Verenigde Staten, de Seneca Falls Convention van 1848. “Hij was de belangrijkste zwarte leider van de negentiende eeuw, dé Martin Luther King van de negentiende eeuw”, aldus Johanna Kardux.

Frederick Douglass was niet alleen een geslaagde actievoerder voor de afschaffing van de slavernij, hij heeft ook veel geschreven. Eén van zijn belangrijkste werken was een autobiografie uit 1845 over zijn leven als een tot slaaf gemaakt persoon, “Narrative of the Life of Frederick Douglass, An American Slave, Written by Himself”, vrij vertaald ‘Het levensverhaal van Frederick Douglass, een Amerikaanse slaaf, geschreven door hemzelf’. Er zijn meerdere van dit soort boeken geschreven en het genre wordt ook wel ‘slave narrative’ of ‘slavenverhalen’ genoemd. Deze boeken zijn niet altijd door de ex-slaaf zelf geschreven, maar ze gaan wel altijd over hun leven als slaaf. Die van Frederick onderscheidt van de andere verhalen, doordat hij het zelf heeft geschreven. Joke Kardux zegt “Fredericks verhaal heeft niet alleen historische, maar ook literaire waarden”. Dit betekent dat zijn autobiografie nog steeds behandeld wordt in literatuurvakken.

In dit boek vertelt Frederick over zijn leven op de plantage en hoe hij heeft leren lezen en schrijven. Hij schrijft over zijn jaar bij de beruchte slavenbreker, waar hij zo erg mishandeld werd dat hij het bijna niet had overleefd. Ook vertelt hij hier over zijn ontsnapping naar het noorden. Hij vertelt niet specifiek hoe hij ontsnapte, omdat hij bang was andere slaven in gevaar te brengen. Wel vertelt hij over de eerste anti-slavernij conventie die hij bij woonde en hoe die daarna dat hij de rest van zijn leven zou vechten voor de rechten van zijn zwarte medemens.

8 maart 2021 |
Jasmijn Stigter
Student minor Journalistiek en Nieuwe Media 20/21