De moord op de Groningse Els Slurink lag al 24 jaar als cold case op de plank. Net als veel andere onopgeloste moordzaken. Tot nu, want onlangs is eindelijk een verdachte aangehouden die mogelijk verantwoordelijk is voor haar dood. Voor wie niet bang is de hersenen te kraken over een grimmig mysterie is het vast al opgevallen. Het lijkt alsof de ene na de andere moordzaak, als een real life Cluedo, van twintig, soms wel dertig jaar geleden tóch ineens wordt opgelost. Hoe komt het dat zo veel oude zaken ineens weer zo veel aandacht krijgen?
Het lijkt niet alleen zo, het klopt inderdaad dat er de laatste tijd vernieuwde aandacht is voor moord- of verdwijningszaken die eerder nooit opgelost konden worden. Volgens forensisch rechercheur Cold Case en woordvoerder Cold Case van Politie NL Carina van Leeuwen zijn hiervoor meerdere oorzaken. “Cold cases hebben de laatste jaren voor én achter de schermen echt meer aandacht gekregen. Vroeger hadden slechts een aantal politiekorpsen een permanent coldcaseteam, bijvoorbeeld in Amsterdam en Rotterdam. Op andere plekken was zo’n team echt maar incidenteel. Cold cases zijn nu, sinds we zijn overgegaan van politiekorpsen naar wat we nu de Nationale Politie noemen, bij elke politie-eenheid belegd bij een vast team.” Dat betekent dus een behoorlijke uitbreiding van het aantal cold case teams. “Er is dus meer mankracht, maar ook meer samenwerking en vooral als het gaat over PR en mediastrategieën.”
“Het moment dat we van het publiek aandacht vragen voor een cold case kiezen we heel bewust”
Carina Van Leeuwen, forensisch rechercheur Cold Case
De aandacht voor onopgeloste zaken zorgt volgens van Leeuwen ook voor een groter oplossingspercentage. “Niet alleen door de uitbreiding van het aantal teams dat kijkt naar cold cases, maar zeker ook door de vernieuwde forensische technieken. Ontwikkelingen in DNA-onderzoek zijn daarbij van cruciaal belang.” Dus zo kan een ouder DNA-profiel met vernieuwde technieken bekeken worden en kan dat na jaren tóch ineens een match opleveren.
Het is nooit te laat om te praten
Zo ging dat ook bij de zaak van de Groningse psychologe Els Slurink. In 1997 werd zij in de nacht van 20 op 21 maart vermoord in haar huis aan het van Brakelplein in de Groningse Zeeheldenbuurt. De 33-jarige werd levenloos gevonden in de woonkamer van haar benedenwoning, met één steekwond recht in haar hart. De zaak schrok de buurt behoorlijk op, maar een dader voor deze gewelddadige moord is nooit gepakt. Tot nu, want een aantal weken geleden kleurde de grote glimlach van Els Slurink ineens de hele stad Groningen.
Een grote mediacampagne werd deze winter op touw gezet in de binnenstad van Groningen. Naast een extra uitzending van het NPO-programma Opsporing Verzocht waarin aandacht aan de zaak werd besteed, stond het Mobiel Media Lab van de politie met haar bus op de Grote Markt, waar agenten flyers uitdeelden. Ook was de foto van het slachtoffer in meer dan honderd bushokjes en op digitale palen te zien met de oproep ‘Het is nooit te laat om te praten!’.
Verslaggeefster justitie & politie Noor Vloeimans van RTV Noord werd speciaal door de politie ingelicht over deze campagne, om hierover te kunnen schrijven. “Ik vermoed dat de politie een idee had in welke richting ze het moesten zoeken, dat ze het idee had dat er nog losse eindjes met elkaar te verbinden waren,” informatie die waarschijnlijk in de stad Groningen te vinden was, omdat de politie zoekt naar mensen die in de jaren rondom de moord op Slurink bekend waren met het gebied, “de hele campagne draaide om deze ene zaak, dit was echt het laatste zetje om tot die ene tip te komen”.
“De coldcasekalender bestaat niet meer. Hier stonden per jaar 52 zaken op en hingen voornamelijk in gevangenissen en tbs-klinieken, in de hoop daar informatie te kunnen krijgen.” Maar dit bleek niet goed genoeg te werken, vertelt Vloeimans: “Daarom is dit aan de kant gegooid en wordt nu per zaak gekeken hoe die opgelost kan worden, de zaak Slurink is de eerste zaak die op deze nieuwe manier een persoonlijke aanpak krijgt.” Van Leeuwen sluit zich hierbij aan: “Op het juiste moment meer het publiek erbij kunnen betrekken was bovendien een belangrijke overweging om de strategie te wijzigen.”
Een nieuwe aanpak
De nieuwe, meer persoonlijke aanpak van cold cases heeft in de zaak van Els Slurink in ieder geval al ertoe geleid dat er meer dan 150 tips zijn binnen gekomen en dat er aan de hand daarvan een verdachte is opgepakt. Het gaat om iemand die destijds actief was als veelpleger in de Groningse Zeeheldenbuurt.
De aanpak van de zaak Slurink is veelbelovend. Maar, met ruim 1700 cold cases die nog op de plank liggen en waarvan vele geen digitale dossiers hebben of er redenen zijn om niet de aandacht van het grote publiek te vragen voor de zaak, moet er maatwerk geleverd worden. Toch zullen er na dit succes van een nieuwe, persoonlijkere aanpak waarschijnlijk nog wel meer cold cases kunnen worden opgelost.