‘Man’s best friend’ geldt niet alleen voor honden. Sommige Nederlanders kiezen namelijk vrijwillig voor een sprinkhaan, slang of slak in de huiskamer. “Het is handig dat ze weinig slijm aanmaken, zeker als ze over je hand kruipen.”

Wie uit coronaverveling Freek Vonk-ambities ontwikkelt, is niet de enige. Stichting AAP meldt dat Nederlanders momenteel vaak een exotisch dier aanschaffen, om het vervolgens weer te dumpen. Gelukkig zijn er ook eigenaren met hart voor hun bijzondere (huis)dieren. “Er staat een doos met Braziliaanse kakkerlakken in mijn appartement.”

Elisa (24), bioloog bij het Leids Universitair Medisch Centrum. Huisdieren: Afrikaanse reuzenslakken (Archachatina Marginata ovum).

“Ze zijn groter dan je hand.” Terwijl Elisa over haar twee Afrikaanse reuzenslakken vertelt, kruipen de weekdieren over een bord met een laagje water. “Als je ze afspoelt onder de warme kraan komen ze al helemaal tot leven.”

“Het gaat ver om te zeggen dat slakken een persoonlijkheid hebben. Ze hebben namelijk geen hersenen. Het valt wel op dat de ene slak heel nieuwsgierig is en de andere zich lang verstopt in zijn huisje. Het is handig dat ze weinig slijm aanmaken, zeker als ze over je hand kruipen. Veel slijm was niet nodig in de vochtige gebieden van Afrika waar ze oorspronkelijk vandaan komen.”

Het zijn slakken met specifieke wensen. “Ze houden van wortel, zoete aardappel en courgette. Kippenvoer vinden ze ook lekker. Het belangrijkste is dat ze kalk krijgen, omdat hun huisjes blijven doorgroeien. Ik leg daarom een sepiaschelp in hun terrarium (waaraan vogels hun snavel slijpen). De slakken raspen met hun tanden de kalk eraf en dat hoor je ook.”

“Je probeert in het terrarium eigenlijk de tropen van Afrika na te bootsen. Als de lucht iets te koud of te droog is in het terrarium, trekken ze zich terug in hun huisje totdat alles weer goedkomt. Ze houden ook van graven, dus er moet genoeg grond in het terrarium zitten om eitjes te leggen. Het zijn net kleine vogeleieren. Een dode slak merk je ook wel, dat is een rotte uiengeur.”

Er bestaan grenzen: ‘de naaktslak’ bijvoorbeeld. “Die hoef ik echt nooit als huisdier”, klinkt met walging door de telefoon. “Liever een dier met een huisje.” Wat is precies de aantrekkingskracht van slakken is de vraag. “Ik vind ze alien-achtig. Ze zijn raar, ik houd daar wel van. Het gaat mij om het observeren van de dieren, niet alleen om de aaibaarheid of het gezelschap. Het is echt een wereldje van slakkenliefhebbers, al is het nog populairder in Engeland.”

Jeremy (23), student Japanstudies in Leiden. Huisdieren: acht bruine en witte alpaca’s (Vicugna pacos).

“Soms zit je in de werkgroep en dan zegt een studiegenoot tegen de ander: ‘Wist je dat hij alpaca’s heeft?’ Dan willen de meeste mensen (vooral dames) meteen langskomen, maar het blijft natuurlijk de andere kant van het land. De alpaca’s wonen namelijk bij mijn ouders in Noord-Limburg.”

“Het zijn net lama’s, maar dan kleiner. Ze wonen in een soort alpaca-harem. Er is één hengst aan het hoofd van een kudde met zes merries (en twee veulens). Ze lopen nu in de weide achter het huis. We hebben niet voor gekozen om alpaca’s te nemen. We hebben ze geadopteerd van mijn stiefoma, omdat haar alpaca’s niet goed ‘klikten’ onderling.”

Kun je erop rijden? “Nee, als volwassene kun je er niet op rijden. Je kunt ze gebruiken als pakdier en een kind erop zetten. Dat gaat prima. Er zijn plekken in Nederland waar je met alpaca’s kunt wandelen aan een riempje. In Leiden kun je blijkbaar ook met ze yogaën [bijvoorbeeld na een ‘Meet & Feed’].”

“Niemand is eigenlijk bang voor ze. Je kunt een vinger in hun mond stoppen en ze bijten niet. Al moet je niet denken dat we ’s avonds op de bank met ze liggen te knuffelen. In het paarseizoen kan het gebeuren dat het mannetje [Karel] je niet in de buurt van zijn kudde wilt laten. Dan gaat hij koppig voor je voeten staan, maar als je hem even aan de kant duwt is het protest al snel voorbij. Het zijn vooral hele vrolijke dieren.”

Bo (29), vastgoedbelegger in Amsterdam. Huisdieren: Rattenslang (elaphe guttata) en vogelspin (brachypelma theraphosidae).

“Sommige mensen kiezen voor een plant in hun kantoor, anderen voor een spin en een slang”, zegt Bo. Vogelspin Shelob en rattenslang Nagi wonen in een apart terrarium in zijn thuiskantoor in Amsterdam. “Het geeft me een gevoel van rust als ik naar ze kijk. Die spin is nog minder energiek dan een goudvis. Hij beweegt één centimeter per zes uur.”

“Het komt vast door een vroegtijdige midlifecrisis. Ik zag een YouTube-video van iemand met allerlei spinnen als huisdier. Het punt is alleen: ik heb ‘arachnofobie’. Dus ik vroeg aan de spinnenkweker: ‘Is het een probleem dat ik bang ben voor spinnen?’ De man zei: ‘Nee, geen probleem.’ Een verkooppraatje natuurlijk, maar ze hadden gelijk. Het is wel verstandig om naar de speciale kwekers te gaan vanwege erfelijke ziektes. Soms worden dieren ook illegaal uit het wild gehaald en dat wilde ik absoluut niet.”

“Een spin moet eten, dus er staat een plastic doos met Braziliaanse kakkerlakken in mijn appartement. Dat zijn ook een soort huisdieren. Eens in de zoveel tijd geef ik ze een appel en dan zijn ze weer blij. Het is net een levende vuilnisbak, super biologisch ook.

“Voor een spin ben je eigenlijk hetzelfde als een steen. Er ontstaat geen emotionele band. Een slang haalt volgens mij wel plezier uit menselijk contact, omdat ze je lichaamswarmte aanvoelen, maar dat is wat anders dan liefde. Shelob ga ik waarschijnlijk laten opzetten na zijn dood. Nagi krijgt ooit een speciale begrafenis, maar dat duurt hopelijk nog vijftien jaar.”

Bert van Geel (58), insectenkweker en natuureducatie, Dronrijp (Friesland). Dieren: Kevers, vlinders, wandelde takken, wantsen en bidsprinkhanen.

“Ik kweek al ongeveer dertig jaar tropische insecten in huis, waaronder de grootste keversoort ter wereld [zie afbeelding]. Die voorliefde heb ik van Charles Darwin. Hij was ook een enorme ‘keverfreak’. Darwin beschrijft hoe hij door het oerwoud loopt met allerlei kevers in zijn broekzak. Uiteindelijk had hij geen plek meer dus stopte hij een kever in zijn mond. Een nadeel was alleen: kevers scheiden een bijtend, zuur stofje af. Hij moest het dier uitspugen en al zijn kevers waren verdwenen.”

“De keverhype komt oorspronkelijk uit Japan, daar is het volkshobby nummer 1. Wij hebben in Nederland misschien frikandelautomaten op straat, maar zij hebben daar insecten- en keverautomaten staan. In Europa zijn er denk ik een paar duizend hobbyisten die ook thuis kevers kweken. Dat moet je niet onderschatten.”

“Grote kevers blijven soms 4,5 jaar een larf. Ze zijn fors, wit en eten rot hout. Je kunt moeilijk voor ze naar de Pets Place en het is illegaal om hout uit het bos te halen. In Japan heb je speciale keverwinkels met alles wat je nodig hebt, maar in Nederland moet je het vooral hebben van je netwerk bevriende natuurbeheerders om aan larvenvoeding te komen.”

“Als ik langs scholen ga met dieren (sprinkhanen, egels, reptielen) moet ik concurreren met Freek Vonk. Van een kleine pissebed kijken de meeste mensen niet op, maar van een wandelende tak gaan zelfs volwassenen uit hun dak. Eigenlijk is het jammer dat Nederlanders zo weinig weten van de lokale natuur. Je hebt altijd een groot dier nodig om ze even wakker te schudden.”

Voor meer informatie over bijzondere huisdieren kunt u de onderstaande kaart raadplegen met dierenwinkels en fokkers.

Toevoeging: De geïnterviewden legden de nadruk op het tot stand brengen van een aangename en leefbare omgeving voor hun dieren. Na het bestuderen van de bovenstaande kaart is het relevant om overwogen keuzes te maken over de mogelijke aanschaf (of het afzien) van een huisdier. Voor meer informatie over huisdierenwelzijn kunt u terecht bij het Landelijk Informatiecentrum Gezelschapsdieren en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.