Het is een shock voor de trouwe fans: voor het eerst sinds zeventien jaar komt er geen nieuw seizoen van het bekende datingprogramma Boer Zoekt Vrouw. Toch is er vanwege extreme populariteit genoeg ander datingvermaak op de buis. Waarom kijken er toch zoveel mensen naar dit soort datingshows?
Corona veroorzaakt een ongewenste liefdesdriehoek tussen de single boeren en hun potentiële levenspartners. Het datingprogramma ‘First Dates’ besloot wel met een aangepast coronadecor door te gaan en is nog steeds goed voor een half miljoen kijkers per avond. Wie zijn toch die vele kijkers van televisieromantiek?
Annemarie van Oosten (36) is mediadeskundige aan de Universiteit van Amsterdam en vertelt dat het in de eerste plaats te maken heeft met de sociale behoeften van de mens. ‘Wanneer iedereen naar een spraakmakend programma als Boer Zoekt Vrouw of First Dates kijkt, wil jij ook kijken zodat je er over mee kan praten.’ Dit zorgt ervoor dat een programma heel populair wordt. Hoe meer mensen kijken, hoe meer mensen erover praten en hoe meer mensen dan weer gaan kijken.
Daarnaast zijn er psychologische behoeften die verklaren waarom mensen naar datingshows kijken, bijvoorbeeld om ervan te leren. Annemarie: ‘Vooral jongvolwassenen zitten in een ontwikkelingsfase waarin ze zelf nog aan het daten zijn en kijken naar dit soort programma’s om daar informatie over te krijgen.’ Het is een veilige manier om te leren over iets waar je zelf nog onervaren in bent. ‘Je ziet hoe het moet en vooral ook vaak hoe het niet moet’, lacht Annemarie.
Een mens heeft dus sociale en psychologische behoeften die vervuld worden door het kijken naar datingshows. En hoe zit het met het entertainmentgehalte? Het leedvermaak wanneer iemand een blauwtje loopt? ‘Ja schadenfreude hè, dat speelt ook zeker mee. Er is genoeg academische literatuur over te vinden’, bevestigt Annemarie.
De presentator van first dates, Sergio, vertelt in een interview aan het AD dat de kijkers vooral op Twitter niet uitgepraat raken over de bijzondere maar soms ook ongemakkelijke ontmoetingen in het First Dates restaurant. Colin (25) deed mee aan First Dates en heeft deze Twitterstorm zelf mogen ondervinden. ‘Blijkbaar zit heel boos Nederland nog op Twitter. Kreeg ik opeens te horen wat voor een typische Leidse kakker ik was.’
Volgens Sergio bestaat de magie van First Dates uit de verhalen van mensen en de herkenning daarin. Toch lijkt deze magie wat kunstmatig van aard. Colin: ‘Tijdens het eten werd ik met een smoes backstage gehaald. Of ik nog even aan mijn date wilde vragen hoe het met haar familie ging. Bleek haar moeder net overleden te zijn. Tja, het blijft televisie.’ First Dates is hierin niet uniek. Een onderzoek naar een Noors datingprogramma schrijft dat de productie ook vaak opdroeg aan deelnemers welke vragen ze moesten stellen.
Sociale en psychologische behoeften van de kijker, gemixt met gefabriceerde magie en een snufje schadenfreude. Het lijkt het recept voor een romantisch kijkcijferkanon. Maar, zonder deelnemers geen programma. Waarom geven mensen zich op? Welke wil is sterker dan het risico om slachtoffer te worden van leedvermaak?
Verassend genoeg blijkt het vinden van de ware niet de hoofdmotivatie te zijn. Vooral als je wat ouder bent is het lastig om mensen te ontmoeten en biedt First Dates een mooie uitkomst vertelt Conny (58), maar het was toch echt voor de belevenis waarom ze meedeed. Colin kan dit beamen: ‘Het is een sprong in het diepe, even helemaal uit je comfortzone. En als er dan liefde bij komt kijken, is dat mooi meegenomen.’ Ook in het eerdergenoemde Noorse onderzoek is te lezen dat reden tot deelname vaker met ervaring zelf te maken heeft, dan met het vinden van een levenspartner.
Voor Conny liep die ervaring iets anders dan ze had verwacht, maar ze heeft er zeker geen spijt van. ‘Ik wilde een stoere man met tatoeages, zat daar opeens een kleine schattige Brabander. Toch doe ik zo weer mee hoor. Ze hebben me al gebeld voor Lang Leve De Liefde.’ Ook bij Colin sloeg de vonk niet over, maar hij kijkt net zo positief terug op het avontuur. ‘Ik kan het zeker aanraden, mits je een beetje sterk in je schoenen staat.’
En waarom zou je ook eigenlijk niet meedoen aan een datingshow? Dat de eerste First Dates baby al geboren is, bewijst dat het lang niet altijd misgaat. Een beetje leedvermaak in ruil voor een baby, is zo een slechte deal nog niet.