In 1998 werd het geregistreerd partnerschap ingevoerd. Dit was vooral bedoeld voor stellen van hetzelfde geslacht. Op deze manier konden zij ook hun relatie formeel vastleggen. Na de invoering van het homo-huwelijk werd deze vorm overbodig, maar toch bleef dit bestaan. Het werd erg populair, vooral onder stellen van verschillend geslacht.
Aan het einde van de jaren zestig van de vorige eeuw begonnen de eerste geluiden te klinken in Nederland van voorstanders van het homo-huwelijk. Psychiatrisch adviseur van het ministerie van Justitie Scholten zag de stabiliteit van homo-relaties als een probleem. Homo-relaties zouden onstabiel zijn en daarom moest er een huwelijk komen voor hen, zodat dit probleem verholpen zou worden. Ruim twintig jaar later werd er een tussenweg ingevoerd: het geregistreerde partnerschap.
Het geregistreerde partnerschap was in eerste instantie erg populair onder paren van hetzelfde geslacht: in 1998 sloten ruim drieduizend paren het geregistreerd partnerschap. Dit was ook de enige manier voor hen om hun relatie officieel vast te leggen. Vanaf 2001 werd het echter een stuk minder populair en waren er meer huwelijkssluitingen dan geregistreerd partnerschap sluitingen.
Ondanks dat het huwelijk zowel onder stellen van gelijk geslacht als onder stellen van verschillend geslacht nog steeds populairder is, is er een groei te zien in het aantal geregistreerde partnerschappen. In de tabel hieronder zijn het totale aantal huwelijken en geregistreerd partnerschappen weergegeven. Zo zijn het aantal geregistreerd partnerschappen in 2019 meer dan verdubbeld ten opzichte van 2013. Ook het aantal huwelijken is flink afgenomen in vergelijking met twintig jaar geleden.
Verschillen
Maar wat zijn dan de verschillen tussen de manieren van het vastleggen van de relatie? Juridisch gezien bestaan deze verschillen nog nauwelijks. Net als bij een huwelijk, wordt er bij het geregistreerd partnerschap automatisch zaken voor je geregeld. Desondanks zijn er toch een aantal verschillen. Ten eerste hoef je bij een geregistreerd partnerschap elkaar niet officieel het ja-woord te geven. Sommige stellen vinden dit geruststellend en geven daarom de voorkeur voor het geregistreerde partnerschap. Daarnaast kan een geregistreerd partnerschap later nog omgezet worden naar een huwelijk. Andersom is dit niet mogelijk. Een derde verschil is dat een geregistreerd partnerschap makkelijker ontbonden kan worden. Hierbij is er alleen een advocaat of notaris nodig, terwijl er bij een huwelijksontbinding altijd een rechter komt kijken. Wanneer er echter kinderen in het spel zijn, moet een stel ook bij geregistreerd partnerschap naar de rechter. Tot slot zou het geregistreerd partnerschap in het buitenland niet erkend kunnen worden.
Naast de juridische verschillen is er verder nog een ander opvallend verschil. De meeste geregistreerde partnerschappen worden namelijk op maandagen en dinsdag gesloten, terwijl huwelijken vooral op vrijdagen gesloten worden. Hieruit zou geconcludeerd kunnen worden dat het geregistreerde partnerschap toch meer een zakelijke overeenkomst is.