Even leek de kans aanwezig dat Donald Trump het in 2020 wederom tegen een vrouw zou opnemen. De voorverkiezingen van de Democraten waren diverser dan ooit met naast vrouwen kandidaten van kleur en met een homoseksuele geaardheid. Eén van de deelnemende vrouwen leek bijzonder kansrijk: Elizabeth Warren. Als meisje uit de Amerikaanse arbeidersklasse had zij zich opgewerkt tot prominent jurist en populair lid van de Amerikaanse senaat. Na Super Tuesday moest Warren het echter afleggen tegen de populairdere, en mannelijke, kandidaten Joe Biden en Bernie Sanders. Amerika lijkt kortom ook in 2020 nog niet klaar te zijn voor een vrouwelijke president. Waardoor komt dit? En ligt dit aan de kandidaten of spelen er andere factoren?
Hoewel de eerste vrouwelijke presidentskandidaat zich al in 1872 presenteerde, duurde het tot 2016 dat één van de twee grote partijen in Amerika een vrouw afvaardigde als kandidaat. En hoewel Hillary Clinton miljoenen stemmen meer kreeg dan haar tegenkandidaat Donald Trump, zorgde het Amerikaanse kiesstelsel ervoor dat ook deze keer het presidentsschap naar een man ging. Desalniettemin: Nog nooit was een vrouw zó dichtbij het hoogste politieke ambt.
En het is ook niet dat er geen voortgang gemaakt wordt op dit gebied. Een rapport van de Congressional Research Service laat sinds het begin van dit millenium een grote groei zien in het aantal vrouwelijke kandidaten dat het tot het Amerikaanse Congres schopt, met een uitzonderlijk hoge toename in 2018, 2 jaar na de door Hillary Clinton verloren verkiezingen. Verder blijkt uit recent onderzoek dat maar liefst 94% van de Amerikanen op een vrouw zou stemmen als deze gekwalificeerd was. Kortom, vrouwen in de politiek komen er steeds meer.
Maar alsnog blijft de vraag: Hoe kan het dat in vrijwel alle hoogontwikkelde en ge-emancipeerde landen, waaronder de VS, het aantal vrouwen in belangrijke politieke organen onder de 50% is en zich met een beetje geluk richting de 30% bewegen? Hoe kan het dat, meer dan 100 jaar na het introduceren van algemeen vrouwenkiesrecht, het aantal vrouwen in de politiek nog steeds zo laag is?
Uit onderzoek blijkt dat kiezers mannen significant vaker competent vinden in militaire en economische beleidsvraagstukken dan vrouwen; belangrijke vraagstukken in de Amerikaanse politiek. Bovendien: wanneer kiezers gevraagd wordt naar belangrijke eigenschappen van een goed politicus worden vaak typisch masculiene kenmerken genoemd.
Wanneer we teruggaan naar de kandidaatstelling van Elizabeth Warren is een veelgenoemd kritiekpunt haar verkiesbaarheid, oftewel electability. Een onderzoek van Ipsos wees uit dat Democraten liever een kandidaat kiezen die Trump kan verslaan, dan een kandidaat die vrouw is of lid van een minderheidsgroepering. Hoewel slechts 40% van de ondervraagde Democraten het belangrijk vond dat een vrouw de kandidaat werd, vond meer dan 80% dat een kandidaat die Trump kan verslaan belangrijker, en mannen werd consequent een hogere electability toegeschreven.
Toen Warren begin 2019 bekend maakte zich kandidaat te stellen voor de presidentsverkiezingen was ze al snel populair en wist ze zich in de peilingen lange tijd te meten met andere populaire kandidaten als Bernie Sanders en Joe Biden. En waar vrouwen als Kamala Harris, Marianne Williamson en Kirsten Gillibrand al snel het veld moesten ruimen wist Warren zich verrassend lang staand te houden.
Warrens weg naar het Witte Huis was lang, maar blijkt gesneuveld. Aan de mannelijke kandidaten wordt een hogere winkans toegeschreven, en winnen blijkt in 2020 belangrijker dan een vrouw. Amerikaanse kiezers staan echter niet onwelwillend tegenover een vrouw als president, dus wellicht in 2024: Madame President.