De gemeente Rotterdam haalde eerder dit jaar de media met nieuwe politiecijfers over het aantal steekpartijen onder minderjarigen. Het aantal incidenten zou bijna zijn verdubbeld van 19 incidenten in 2018 naar 36 in 2019. Het muziekgenre ‘drill rap’ krijgt recentelijk eveneens veel media-aandacht, omdat het vaak in verband wordt gebracht met dit (toenemende) geweld en criminaliteit onder jongeren. Maar wat houdt het muziekgenre dan precies in en waar komt het vandaan?
Het genre vindt zijn oorsprong in Chicago en is vervolgens via het Verenigd Koninkrijk overgewaaid naar Nederland. De stad Chicago staat al een lange tijd bekend om de hoge hoeveelheid bende-geweld. Maar sinds de opkomst van het drillgenre wordt gesproken van een verdere toename die hiermee in verband zou staan. De New York Times ziet het eerder andersom en noemt het genre een creatieve uiting van jongeren tegen de achtergrond van buitensporig geweld in Chicago. In de tijdlijn hieronder zie je een korte geschiedenis van het genre en video’s van drillmuziek uit Chicago, het Verenigd Koninkrijk en Nederland.
‘Real-life’ criminaliteit
De naam van het muziekgenre komt van het gelijknamige slangwoord dat verwijst naar automatische wapens. Het woord wordt tegenwoordig gebruikt als wraakaanduiding, iets wat in de drill video’s regelmatig terugkomt. Volgens politie en beleidsmakers zouden dergelijke online bedreigingen en geweldsuitingen aanmoedigen tot criminaliteit in de fysieke wereld. Maar wetenschappelijke onderzoeken uitgevoerd in Chicago en het Verenigd Koninkrijk laten zien dat de muziek zelf geen oorzaak is van crimineel gedrag.
De makers en de luisteraars van de muziek behoren vaak tot dezelfde demografische groepen die te kampen hebben met structurele achterstanden. Een laag inkomen, -opleiding, andere sociaal economische factoren en een structurele benadeling liggen eigenlijk ten grondslag aan deze criminaliteit. Dit zijn dan ook de factoren die een rol spelen in het wel of niet overgaan tot crimineel gedrag, niet de drillmuziek zelf.
Bekijk hieronder een korte video die uitlegt waarom het muziekgenre in verband wordt gebracht met criminaliteit.
Mainstream
De verbondenheid van hiphop muziek en straatcultuur kent een lange geschiedenis. Net zoals vele andere subgenres binnen hiphop was drill muziek eerst vooral populair onder bendes. Drill was een manier om historische vetes tussen misdaad organisaties te benadrukken in een online context. Maar nu het genre steeds populairder wordt onder mainstream publiek, verschuiven ook het geweld en de vergeldingsconflicten naar kleinere hybride bendes.
Deze mainstream aandacht voor het genre maakt de relatie tussen geweld en drill rap volgens criminoloog Robby Roks, die momenteel in samenwerking met collega Jeroen van den Broek onderzoek doet naar drill, social media en geweld onder jongeren in Rotterdam, nog complexer. “Het probleem heeft eigenlijk helemaal niet te maken met muziek, maar met de digitalisering van de straatcultuur”, zegt hij. “De problemen die er al waren, worden explicieter gemaakt en door allerlei jongeren gedeeld, verspreid, geliked en belangrijk gevonden op basis van status en reputatie. Dat verklaart de toenemende aandacht voor geweld en wapengebruik onder jongeren.”
Buitenstaanders
Dat straatcultuur zich, mede dankzij de drill video’s, steeds meer verplaatst naar de online wereld brengt volgens Roks nog een probleem met zich mee. “We weten dat in straatcultuur over het algemeen veel meer geweld wordt gecommuniceerd dan dat er daadwerkelijk wordt gebruikt. Niet alles wat wordt gezegd hoeft in verhouding te staan tot wat er gebeurd”, legt hij uit. “Voor buitenstaanders die zich hiermee bezig houden, zoals politie maar ook beleidsmedewerkers van de gemeente, is dat moeilijk te interpreteren.”
Eind 2019 was er in Nederland veel ophef rondom het drillgenre. “Je ziet dat de media allerlei verbanden veronderstellen tussen drill en geweldsincidenten. In sommige gevallen lijken die er wel te zijn, maar dan is drill meer een katalysator en niet de primaire oorzaak”, benadrukt Roks. De conflicten tussen verschillende groepen bestonden al ver voor het social media tijdperk. Het uitdagen en het beledigen zijn dan ook niet nieuw. Wat wel nieuw is, is het verband dat wordt gelegd tussen uitingen van geweld en het relatief nieuwe muziekgenre. “Muziek is alleen het medium dat het onderliggende conflict onder de aandacht brengt. Het gaat in werkelijkheid om structurele problemen, maar die zijn moeilijker op te lossen”, sluit Roks af.