In oktober 2019 lanceerde Turkije Operation Peace Spring. Het doelwit van de militaire actie was het terugdringen van de Syrische Koerden aan de Turks-Syrische grens. Wat volgde was een ware hel.

In Syrië is al jaren sprake van een burgeroorlog, die zijn wortels heeft in de Arabische Lente van 2011. In de daaropvolgende onrust probeerden verschillende groeperingen hun macht uit te breiden. Zo vochten de Koerden voor een autonoom gebied, en zag de Islamitische Staat (IS) kans om te verrijzen. IS was de vijand van alle strijdende partijen, die zich in 2017 gezamenlijk richtten op de verdrijving van IS. Hiervoor werd internationale steun ingeschakeld, waaronder die van de Verenigde Staten.

Zodra de VS zich terugtrok uit Syrië in oktober 2019, nadat het gevaar van IS was geweken dankzij samenwerking met YPG (de Syrische Koerdische militie), viel Turkije Syrië binnen. Het was het begin van een oorlog die sindsdien onophoudelijk doorwoedt.

Wie doen er mee?
Turkijes agenda in deze oorlog is het verdrijven van de Koerdische gemeenschap uit haar territorium, en het verkleinen van Koerdisch gebied in het algemeen, dat tijdens de Syrische burgeroorlog was uitgebreid. De grens tussen Turkije en Syrië maakt deel uit van een groter gebied genaamd Koerdistan, waar de Koerdische gemeenschap (35 miljoen mensen) al eeuwenlang is gevestigd. De Koerdische militie (YPG) heeft zich noodgedwongen aangesloten bij de Syrische regering, als reactie op de Turkse inval. Deze legermacht noemt zich de SDF (Syrian Democratic Forces).

Aan de Turkse kant staan de Syrische rebellen, die al in 2016 een verbond sloten. Zij noemen zich gezamenlijk de Syrian National Army (SNA).
Vanaf halverwege oktober bemoeide ook Rusland zich met het conflict. De grootmacht biedt steun aan de Syrische regering en raakt steeds meer betrokken in onderhandelingen met Turkije.

De interactieve kaart geeft een beeld van de spreiding en hevigheid van de beginmaand van de oorlog, oktober 2019. Langs bijna de hele grens is gevochten. Sommige aanvallen (van beide fronten) zijn tot diep in de betrokken landen doorgedrongen.

Hoe gaat het nu?
In 2020 woedt de strijd vooral in de provincie Idlib, in het noordwesten van Syrië. Daar wordt door de Syrische regeringstroepen het laatste bolwerk van de rebellengroepering en Turkije aangevallen. Er komen nog dagelijks verhalen naar buiten over luchtaanvallen en burgers op de vlucht.

Begin maart stelden de VN vast dat Turkije en Rusland oorlogsmisdaden hebben begaan in Syrië. Turkije dreigt de stroom vluchtelingen door te sluizen naar Europa en hoopt daarmee op Europese steun. De meerdere wapenstilstanden die zijn afgesproken sinds de eerste aanvallen in oktober worden opgeheven of gebroken.

De VN hebben beroep gedaan op de betrokken partijen om het vechten daadwerkelijk te staken in verband met het coronavirus, de “echte levensstrijd”, zoals VN secretaris-generaal Guterres het noemde.