De vondst van een V-1 bom bij Deventer is een tastbare herinnering aan de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Hoewel het einde van deze gebeurtenis inmiddels 75 jaar achter ons ligt, laat de grootschalige ontruiming rond de ontmanteling van deze bom zien hoe overblijfselen van de oorlog nog steeds impact kunnen hebben op ons leven. De geschiedenis van de V-1 is onlosmakelijk verbonden met de oorlog in Nederland, maar ook tamelijk onbekend.
De V-1 (een afkorting voor Vergeltungswaffen-1; vergeldingswapen) was een ‘raket’ aangedreven door een straalmotor en wordt gezien als een vroege voorganger van moderne lange-afstandswapens. Bewapend met een springlading werden deze onbemande bommen vanaf juni 1944 door Nazi-Duitsland afgevuurd op doelen in Engeland en het door de geallieerden heroverde België (vooral rond Antwerpen).
Lanceerbases
Aanvankelijk werden de V-1’s gelanceerd vanuit Pas-de-Calais in Frankrijk vanwege de relatief korte afstand naar de Britse eilanden. Nadat de geallieerden voet aan de grond kregen op het Europese vasteland en verder oprukten richting Duitsland, verplaatsten de Duitsers hun lanceerbases naar onder meer plaatsen in Nederland. Vooral vanaf de Noordzeekust en vanuit Overijssel werden raketten gelanceerd. Niet alle V-1’s werden met succes gelanceerd: regelmatig stortten de bommen kort na lancering neer, waaronder het exemplaar dat is gevonden bij Deventer.
V-2
De Duitsers maakten ook in veel mindere mate gebruik van de duurdere V-2: een wapen dat nog meer weg had van een daadwerkelijke raket. Deze bom werd verticaal gelanceerd en kwam via een hoge boog weer terug richting de aarde om schade toe te brengen in Engeland. Gezamenlijk leidden de V-wapens tot meer dan dertigduizend Britse burgerslachtoffers en enorme schade aan huizen en infrastructuur. De wapens konden echter niet voorkomen dat Nazi-Duitsland de oorlog zou verliezen in 1945.