Dat Vreugdevuur Scheveningen Noorderstrand 2018-2019 voor veel opschudding heeft gezorgd, moge wel duidelijk zijn. Een paar uur na de vonkenregen wees Pauline Krikke, burgemeester van Den Haag, vrijwel direct naar de bouwers. Maar de burgemeester kreeg ook veel kritiek vanuit de gemeenteraad. Hierdoor is sinds begin maart het ‘Gemeentelijk dossier vreugdevuren’ openbaar inzichtelijk. Maar wat staat er zoal in die 1923 documenten?
Tijdens de raadsvergadering van 24 januari 2019 heeft Sebastian Kruis (fractievoorzitter van PVV) de burgemeester verzocht om alle communicatie tussen de burgemeester, bouwers en hulpdiensten inzichtelijk te maken voor de gemeenteraad. Na enige weerstand heeft de burgemeester uiteindelijk toch ingestemd om het dossier – nadat het eerst naar de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) is gestuurd – ook geanonimiseerd openbaar te maken op de website van gemeente Den Haag.
Het ‘Gemeentelijk dossier vreugdevuren’, bestaande uit 1923 documenten, geeft onder andere een overzicht van twintig jaarwisselingen. Vanaf jaarwisseling 1999-2000 tot en met die van afgelopen jaar. Iedere jaarwisseling heeft zijn eigen dossier waarin onder meer verschillende beleidsstukken, brieven en beeldmateriaal zijn opgenomen. Belangrijke terugkerende thema’s zijn veiligheid, milieu, vandalisme en handhaving.
Historie
Zo blijkt uit het archief van de gemeentepolitie dat de stadswijken Scheveningen, Spoorwijk, Schilderswijk en het Laakkwartier vooral in de jaren 50 en 60 een bron van vandalisme, rellen en brandstichting vormden tijdens de jaarwisseling. En dat conflicten op straat werden uitgevochten door de repressieve aanpak van de politie.
Om het vandalisme, de vele schades en het onveilige gevoel te verminderen, werden in 1985 het politiële projectteam vandalismebestrijding en de ambtelijke coördinatiegroep oud en nieuw (ACON) opgezet. Zoals uit het archief blijkt, wordt er vanaf dan een wijkgerichte aanpak ontwikkeld in samenwerking met buurtbewoners en jeugd- en jongerenwerkers. Preventieve maatregelen als uitgaansverboden, zandlagen om het wegdek te beschermen en opslagcontainers voor het materiaal van de vreugdevuren bleken succesvol.
Toch besluit de gemeente in 1990 dat de vele vreugdevuren in de woonwijken en de bijkomende schades afgelopen moeten zijn. Voortaan zullen er nog maar twee vreugdevuren in Den Haag plaatsvinden: één op Scheveningen Noorderstrand en één op het Zuiderstrand van Duindorp.
Regelgeving
Om het bouwen en het ontsteken van het vreugdevuur zo veilig mogelijk te laten verlopen, zijn er afgelopen jaren strengere regels en afspraken bijgekomen. Zo is er een convenant opgesteld dat door de bouwers en gemeente Den Haag is ondertekend. En zijn er jaarlijks aanvullende afspraken gemaakt.
Zo zijn de afmetingen van het grondvlak door de jaren heen veranderd: waar in 2016-2017 nog een afmeting van 15×15 meter gold, werd dit in 2017-2018 al 20×20 meter en 22×22 meter tijdens de jaarwisseling van 2018-2019. Vanaf jaarwisseling 2016-2017 geldt een maximale hoogte van vijfendertig meter en vanaf 2017-2018 is daar het maximum bouwvolume van tienduizend kubieke meter aan toegevoegd, evenals een trapsgewijze bouwwijze.
Jaarwisseling 2018-2019
Het digitale dossier van afgelopen jaarwisseling is met bijna zevenhonderd bestanden toch het meest omvangrijk. Hierin zijn onder andere raadsmededelingen en brieven van de burgemeester te vinden naar aanleiding van het uit de hand gelopen vreugdevuur. Opvallend is dat de burgemeester op 25 september 2018 al in het beleidskader jaarwisseling 2018-2019 schrijft dat de gemeente – gezien voorgaande jaarwisseling en mede door de onvoorspelbaarheid van het weer – geen concessies meer kan doen om de vreugdevuren op een verantwoordelijk manier te laten plaatsvinden.
Daarnaast zijn er ook meerdere documenten met betrekking tot de communicatie tussen de bouwers en de gemeente opgenomen, zoals e-mailwisselingen en chatberichten. Zo meldt de organisatie van Vreugdevuur Scheveningen in een e-mail van 21 augustus 2018 dat zij het betreurt dat gemeente Den Haag dat jaar geen onderzoek heeft laten doen door Efectis. En waarin de organisatie verzoekt om, in samenwerking met de gemeente, een nieuw onderzoek door Efectis te laten uitvoeren om zo tot een langetermijnoplossing te komen voor de maximale afmeting van het vreugdevuur.
Ook is het Veiligheids- en Gezondheidsplan (V&G-plan) van Vreugdevuur Scheveningen inzichtelijk. Hierin zijn een risicoanalyse van zowel de ontwerpfase als uitvoeringsfase, locatiegegevens van het vreugdevuur en de aanrijroute van de vrachtwagens met pallets opgenomen.
In het dossier van jaarwisseling 2018-2019 is ook veel beeldmateriaal te vinden van beide vuurstapels. Burgemeester Pauline Krikke heeft de bewoners namelijk eerder gevraagd om beeld- en videomateriaal met de gemeente te delen. In deze pdf heeft de gemeente het beeldmateriaal van Vreugdevuur Scheveningen 2018-2019 verzameld. Op de foto’s zijn zowel de opbouw als het aangestoken vreugdevuur te zien. Ook zijn er massaal filmpjes gedeeld van de aangestoken vuurstapel, waarop de vonkenregen en vuurtornado’s goed te zien zijn.
Bewonersbrieven
Naar aanleiding van de vonkenregen en de vele schades rezen ontzettend veel vragen op bij bewoners. Op 4 januari 2019 is daarom een speciale informatiebalie geopend in stadskantoordeel Scheveningen. Bewoners werd aangeraden om voor schade aan persoonlijke bezittingen eerst contact op te nemen met hun verzekeraar.
In het dossier zijn ook meerdere e-mails van ontevreden en ongeruste bewoners te vinden. Terugkerende onderwerpen zijn: milieuvervuiling (o.a. door het gebruik van vervuild hout), verstoorde nachtrust tijdens de bouw van het vreugdevuur (ook ’s nachts wordt er doorgebouwd en muziek gedraaid), de locatie van het vreugdevuur die te dicht bij de huizen zou zijn en de vele schades aan huizen en andere bezittingen.
Ook worden er voorstellen gedaan in de hoop dat de burgemeester deze meeneemt in haar besluit over het voortbestaan van de vreugdevuren. Hier worden vooral verplaatsing van de locatie van de vuurstapel en strengere regels wat betreft de bouwwijze en afmetingen van de vuurstapel aangedragen, zoals ook in deze e-mailwisseling te lezen is. Ook gaan er geluiden op voor het afschaffen van de concurrentiestrijd tussen Scheveningen en Duindorp. In deze pdf is een groot aantal e-mails met bijbehorende reactie van de burgemeester te lezen. Meerdere bewoners opperen de vreugdevuren helemaal af te schaffen, vanwege milieuvervuiling en onveiligheid voor burgers.
Hoe nu verder?
Zoals ook in de reacties van de burgemeester te lezen valt, wacht zij eerst het onderzoeksrapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) af, voordat zij uitspraken doet over het voortbestaan van de vreugdevuren. De Onderzoeksraad voor Veiligheid verwacht het onderzoek in het najaar te hebben afgerond. Om op de hoogte te blijven van het onderzoek kun je je e-mailadres in vullen bij ‘houd mij op de hoogte’.