In aanloop naar Bevrijdingsdag (5 mei) organiseert het Bevrijdingsfestival in samenwerking met ProDemos een aantal vrijheidscolleges. Hierin geven diverse sprekers door het hele land lezingen rondom het thema ‘the Four Freedoms’ van president Roosevelt: vrijheid van meningsuiting, vrijheid van religie, vrijwaring van gebrek en vrijwaring van angst. Afgelopen vrijdag was het de beurt aan Natascha van Weezel. Zij sprak onder meer over het belang van dialoog in een steeds meer gepolariseerde samenleving.
Het was nog een paar dagen onzeker of zij wel zou kunnen komen, in verband met het recente overlijden van haar vader (en tevens journalist) Max van Weezel op donderdag 11 april. Maar bij de opening van haar lezing vertelt Natascha dat haar vader erop stond dat ze de vrijheidscolleges zou geven. “En wat is er nu mooier om dat hier te doen, in het Vadercentrum”, aldus Natascha.
Over de naam van die locatie heeft een van de vrouwelijke gasten nog wel een opmerking: “Vadercentrum klinkt nou niet bepaald uitnodigend voor vrouwen…” De activiteiten en cursussen zijn inderdaad gericht op mannelijke bezoekers, maar dat betekent niet dat vrouwen niet welkom zijn. “Lokale bewoonsters zijn voldoende geëmancipeerd om hier voet binnen de deur te durven zetten”, zo stelt een van de vrouwelijke vrijwilligers overtuigend.
Davidster
Natascha vertelt hoe haar joodse achtergrond van invloed was op haar ontwikkeling. Zo was de Tweede Wereldoorlog een terugkerend thema, en iedere zomer ging ze met haar ouders op vakantie naar Israël. Daar kocht ze ook de ketting met Davidster, die ze tot op de dag van vandaag met trots draagt. Toch besloot ze om haar ketting af te doen tijdens haar reis langs de Westbank, onderdeel van haar serie ‘Natascha’s Beloofde Land’ over het Israël-Palestina conflict. Ze deed haar ketting af om met iedereen een open gesprek te kunnen voeren, ook met andersdenkenden.
Een van de vrouwelijke vrijwilligers van het Vadercentrum (links) en Tatjana Meijvogel-Volk van ProDemos (rechts) openen de avond.
Van vijand naar vriend
Het eerste deel van het college wordt afgerond om plaats te maken voor het voorgerecht. Na dit korte intermezzo waarin al stevige discussies werden gevoerd, vervolgd Natascha haar verhaal over haar reis door Israël en de Westbank. De bezoekers krijgen enkele sleutelfragmenten te zien van haar serie. Zo is er het duo Yigal en Arab, een Israëli en een Palestijn, die beiden hun zusje verloren door geweld. Hun vaders kwamen in contact met elkaar en zo ontstond er een hechte vriendschap tussen de twee. Natascha wil hiermee laten zien dat verzoening tussen Israëlis en Palestijnen wel degelijk mogelijk is.
Natascha neemt een cadeau in ontvangst van een Marokkaanse buurtbewoner.
Nieuwe contacten
Het belangrijkste middel voor verzoening is volgens Natascha de dialoog aangaan met ‘de ander’. “We moeten continue die gesprekken over democratie, uitsluiting, polarisatie en identiteitspolitiek blijven voeren. Daar gaat het op 4 en 5 mei ook over. De Tweede Wereldoorlog is geweest, daar kunnen we nu niks meer aan veranderen. Waar we voor moeten zorgen is dat er nu geen groepen zijn die zich buitengesloten voelen.”
De unieke samenwerking tussen ProDemos en het Vadercentrum is gebaseerd op het idee dat je als organisatie de mensen moet opzoeken in plaats van afwachten tot zij jou vinden. “Een avond zoals deze vind ik echt heel fijn. Want het had inderdaad ook in een zaaltje bij ProDemos gekund, waar ik vaker colleges heb gegeven. Dat is leuk, maar dit is echt top! Gewoon midden in de wijk. Je ziet nu allemaal nieuwe mensen met elkaar praten.”
Toch ligt de bal niet alleen bij de samenleving, volgens Natascha. “Je hebt daarnaast beleidsmedewerkers en politici nodig om de strijd tegen polarisatie te faciliteren. Ik hoop zelf mijn steentje bij te dragen door er colleges over te geven, en het op die manier bespreekbaar te maken.”
Gedurende de avond ging Natascha met diverse bezoekers in gesprek.
Natascha geeft o.a. op zondag 5 mei een college op het Bevrijdingsfestival Utrecht. Kijk voor meer vrijheidscolleges op http://www.vrijheidscolleges.nl/agenda/